الکتروپمپ

الکتروپمپ چیست؟

الکتروپمپ یک وسیله مکانیکی است که با نیروی الکتریکی کارمی‌کند و برای انتقال مایعات از یک نقطه به نقطه دیکر کاربرد دارد. نحوه کار این پمپ به این صورت است که ابتدا انرژی مکانیکی را از الکتروموتورز گرفته و در مرحله بعد با ورود سیال به داخل پمپ، پروانه درون محفظه پمپ به گردش درآمده و نیروی مکانیکی را به سیال منتقل می‌کند. برایند نیروی وارد شده به سیال از طریق پمپ، بیش از نیروی اصطکاک میان سیال، دیواره کانال و لوله و… است.

مهم ترین اجزای تشکیل دهنده الکتروپمپ عبارتند از:

بدنه:  برای ساخت بدنه الکتروپمپ‌ها از مواد مختلفی همچون استیل، چدن، فولاد، برنز و یا سایرآلیاژهای مقاوم در برابر خوردگی استفاده می‌شود.

پروانه:  قسمتی از الکتروپمپ که باعث افزایش سرعت حرکت سیال می‌شود. منفد درون پروانه، چشم پروانه نام دارد که تعیین کننده ظرفیت پمپ است.

نقطه مکش: محل ورود سیال به درون پمپ است که قطر آن، تعیین کننده میزان آب دهی الکتروپمپ است.

پره‌های الکتروپمپ: بخش‌هایی از پروانه که سیال را به درون پمپ هدایت می‌کند.

نقطه رانش: به محل خروج سیال از پمپ اطلاق می‌شود

کاربرد الکتروپمپ‌ها در صنایع مختلف به وضوح دیده می‌شود. برخی صنایع که به استفاده از این وسیله نیاز دارند، عبارتند از:

صنعت نفت و گاز:
پمپاژ روغن
پمپاژ گاز طبیعی و خنک کننده عملیاتی
پمپ کردن نفت به پالایشگاه
صنعت آب و فاضلاب:
انتقال آب در مسیر لوله کشی شهری
پمپ فاضلاب برای تصفیه و انتقال به مخازن
پمپ آب از چاه به بیرون
صنعت کشاوزی:
انتقال آب از چشمه به زمین کشاورزی
صنعت کشتی سازی:
پر کردن حوضچه‌های تعمیر کشتی
لوگو - کشاورزی ایران
تفاوت پمپ و الکتروپمپ
با وجود یکسان بودن کاربرد پمپ‌ها والکتروپمپ‌ها، دو تفاوت‌های اساسی میان این دو وسیله وجود دارد، که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهدشد.

۱ – تفاوت در تبدیل انرژی:

الکتروپمپ: با انرژی الکتریکی تغدیه می‌شود و سپس نیروی الکتریسیته را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. در واقع این وسیله مبدل انرژی الکتریکی به مکانیکی است.

پمپ: پمپ‌های معمولی فقط از انرژی مکانیکی برای بالا بردن حرکت، مکش یا فشار مایع استفاده می‌کنند.

۲- تفاوت ایفای نقش در سیستم:

الکتروپمپ:‌ به عنوان حرکت دهنده اصلی مایع در سیستم شناخته می‌شود.  

پمپ: به عنوان یک ماشین هیدرولیک وحرکت دهنده مایع شناخته می‌شود، ولی دارای نقش اصلی در سیستم نیست.

الکتروپمپ _ کشاورزی ایران
انواع الکتروپمپ‌ها
همانطور که اشاره شد، الکتروپمپ‌ها در قلب سیستم انتقال مایع قراردارند، واز رایج‌ترین انواع این وسیله می‌توان به الکتروپمپ‌های سانتریفیژ و الکتروپمپ‌های شناوراشاره کرد.

پمپ‌های سانتریفیوژ:
از این نوع پمپ‌ها برای انتقال آب تمیز، یا مایع با غلظت پایین مواد جامد مانند سوخت‌های رقیق استفاده می‌شود. این وسیله جزء پمپ‌های تک پروانه‌ای است وهمچنین دارای یک تیغه چرخشی بوده که با ایجاد مکش درون لوله، سیال را حرکت می‌دهد. چرخش پروانه درون پمپ نیروی لازم برای انتقال سیال را تولید می‌کند. نیروی تولید شده توسط پروانه، نیروی گریز از مرکز نام دارد. در یک تعریف ساده باید گفت که نحوه کار این دستگاه شبیه مکش نی توسط شماست. پمپ‌های سانتریفیوژ به چهار دسته تقسیم می‌شوند.

پمپ جریان مختلط:
در این نوع پمپ‌ها وظیفه تولید نیرو برعهده سانتریفیوژ و تیغه‌ها است و تخلیه نیز به صورت شعاعی و محوری انجام می‌شود.

پمپ جریان محوری:
پمپ‌های این دسته به پمپ‌های ملخی نیز معروف هستند و وظیفه اصلی تامین نیرو برعهده تیغه‌ها است. از این نوع پمپ‌ها برای انتقال آب با دبی بالا و فشار بیشتر استفاه می‌شود.

پمپ جریان شعاعی:
در این نوع پمپ‌ها وظیفه ایجاد فشار به سیال، فقط برعهده سانتریفیوژ است و سیال پس از ورود به محفظه پروانه، به صورت شعاعی و محوری تخلیه می‌شود.

پمپ خطی:
در پمپ خطی، سیال در همان راستایی که وارد پمپ شده است، درهمان امتداد خارج می‌شود و تغییر جهت نمی‌دهد. این سری پمپ‌ها با داشتن پروانه باز برای ایجاد دبی بالا مناسب هستند، و برای پمپ کردن آب رودخانه به زمین کشاورزی کاربرد دارند.

الکتروپمپ‌های شناور:
این پمپ‌ها در دسته پمپ سانتریفیوژ مستغرق قرارمی‌گیرد و میان کشاورزان با نام‌های پمپ چاه عمیق یا پمپ آبیاری شناخته می‌شود. برخلاف پمپ‌های زمینی که در بالای چاه نصب می‌شوند، پمپ شناور ابتدا باید در آب غوطه ور شود تا کارایی لازم را داشته باشد. پمپ‌های شناور به صورت چند طبقه ساخته می‌شوند و نحوه عملکرد آن‌ها به این صورت است‌ که ابتدا سیال وارد محیط پروانه می‌شود و سپس وارد طبقه بعدی شده و در نهایت از پمپ خارج می‌شود. برای دسته بندی این پمپ‌ها از ملاک‌های متفاوتی همچون جنس بدنه، تک فاز یا سه فاز بودن و…. استفاده می‌شود..

الکتروپمپ شناور سه فاز:
بهروه‌وری پمپ سه‌ فاز نسبت به پمپ تک فاز به مراتب بالاتر است و دیگر مزیت این پمپ نسبت به تک فازها ارزان‌تر و کوچکتر بودن آن است. جریان تامین نیرو نیز در مدل سه فاز نسبت به تک‌ فاز ثابت‌تر و پایدارتر بوده و معمولا از این پمپ‌ها در فعالیت‌های تجاری و صنعتی استفاده می‌شود.

الکتروپمپ شناور تک‌ فاز:
پمپ‌های تک فاز به طور کلی در موقعیت‌هایی که دسترسی به پمپ سه فاز وجود ندارد، استفاده می‌شود. موارد مصرف این پمپ‌ها عبارتند از:

تامین آب واحد‌های مسکونی در مناطق روستایی و ویلات شخصی
تاسیسات ساختمانی
آب نماهای بوستان‌های شهری
الکتروپمپ شناور برنزی:
از پمپ‌های شناور برنزی برای انتقال آب شور و یا آب دریا استفاده می‌شود.

الکتروپمپ شناور چدنی و استیلی:
پمپ شناور چدنی یک مدل نسبتا قدیمی محسوب می‌شود و به علت دارا بودن معایبی همچون وزن زیاد، راندمان پایین، مصرف بالای انرژی و تخریب‌پذیر بودن کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در حالی که مدل استیلی با بی‌بهره بودن از مشکلات مدل چدنی، می‌تواند جایگزین مناسبی برای پمپ چدنی باشد.